martes, 21 de diciembre de 2010

BO NADAL E FELIZ ANINOVO - 2011


(NA IMAXE: "La Virgen de la Servilleta" de Esteban Murillo)

Mentres no mundo
teñamos o sorriso dun neno,
o aloumiño dunha moza namorada,
o agarimo dunha nai
e a sabedoría dun vello
é posible a esperanza,
é posible o Nadal.

martes, 14 de diciembre de 2010

FEDERICO DE LA PEÑA, O FÉLIX RODRÍGUEZ DE LA FUENTE GALEGO



Federico de la Peña é autor de varios audiovisuais de carácter documental que atesouran unha grande calidade, malia da escaseza de medios e de axudas. Os documentais onde Federico se amosa máis cómodo e con maiores recursos expresivos e comunicativos son os que se refiren a temas da Natureza e temas da natureza da Nosa Terra, fundamentalmente da provincia de Pontevedra.
Federico fai chegar Galicia, Pontevedra á xente co seu entusiasmo e a súa paixón polos temas do medio natural, que é tan rico nestes lares. Tan rico e tan mal tratado e en moitos aspectos en tan grave perigo. Por eso, é tan necesario coñecelo para concienciarnos todos no seu respecto, coidado e preservación; eso é, en definitiva, o que pretende de la Peña.
Dous traballos de Federico, que merecen a nosa atención e que deberan espallarse e valorarse na súa xusta medida son: AMELIA DE TERRA DE MONTES (o seu magnífico traballo que coñecimos en primeiro lugar), que é realmente fermoso e digno de ter en conta no mundo audiovisual galego. Máis recentemente, centramos o noso interese nos cinco primeiros traballos da serie titulada: O ESPÍA DA NATUREZA, un deses documentais, EN BUSCA DO MEXILLÓN DE RÍO, vén de recibir un importante premio como audiovisual de documentación científica por parte da Casa das Ciencias da Coruña, nel se describe unha especie en extinción, o mexillón de río, os pouquísimos que se conservan aínda nos nosos maltratados ríos. Este é un extraordinario traballo de divulgación de moitísimo interese e que compre ser coñecido.
Animamos a todos dende aquí, para aproximarnos á obra deste documentalista e que se expanda a curiosidade por o gran naturalista pontevedrés, Federico de la Peña, quen admira e se considera discípulo do malogrado, Félix Rodríguez de la Fuente, de tan grata lembranza.

sábado, 4 de diciembre de 2010

A RAPSODIA AROUSÁ NO PAZO DA ÓPERA DA CORUÑA




A Orquestra Sinfónica de Galicia, dirixida polo seu titular, Víctor Pablo Pérez, interpretou por primeira vez a RAPSODIA AROUSÁ do compositor galego, Eligio Vila (Lantaño - Portas, 1943), no Pazo da Ópera da cidade herculina o pasado venres 26 de novembro de 2010. Fomos testemuñas do enorme éxito acadado polo noso amigo Eligio Vila. A RAPSODIA AROUSÁ é un poema musical que evoca a fermosura da Ría de Arousa e que reflicte os traballos mariñeiros e a vida rural dese paraíso que se atopa na Nosa Terra. Ao escoitar esta magnífica peza musical que dura uns dez minutos (que nos saben a pouco) semella como se contemplaramos o espertar da Ría nas primeiras horas do día e o bater das ondas que veñen e van, o marmurio das augas mariñas e a vida que xira ao seu redor. A obra dun fondo lirismo, evoca as raíces populares da nosa cultura, elevadas ao máximo da concepción culta, nunha música clásica onde se funde o clasicismo cun xeito actual de entender a Música. É unha obra contemporánea que recrea a emoción, os sentimentos que provoca a contemplación case franciscana da vivencia da fermosa paisaxe arousá, que acolle dende hai moitos anos ao Elixio home, docente e definitivamente compositor actual galego.
As máis de mil trescentas persoas que tivemos a sorte de presenciar o concerto, premiamos con repetidos e sonoros aplausos ao noso compositor, Eligio Vila, que pode estar orgulloso do seu labor e entender este éxito, como un galardón máis ao seu esforzo e a súa carreira musical. Eligio está constantemente a traballar, ten obra nova, ao mesmo tempo que lle brindamos todos os nosos parabéns, desexamos que as Musas non o abandonen nunca e que os deuses lles sexan propicios.

domingo, 28 de noviembre de 2010

II CONGRESO SOBRE O ÉXITO EDUCATIVO - SEVILLA / 2010






En Sevilla os días 15, 16 e 17 de novembro de 2010 celebrouse a segunda edición do CONGRESO SOBRE O ÉXITO EDUCATIVO E A AUTONOMÍA DOS CENTROS, que congregou a preto de case setecentos representantes do eido educativo de toda España (docentes, inspección e delegados das distintas administracións educativas).

A idea en si é positiva, para debater, estudar e coñecer distintas realidades co fin de lograr a mellor educación posible para os nosos nenos e nenas e para toda a mocedade. O mellor do congreso foron (segundo a nosa persoal opinión) os distintos obradoiros e as visitas a algúns centros educativos modelo de Andalucía.

Esta xuntanza educativa foi inaugurada polo Ministro de Educación, Ángel Gabilondo. Imos facer o noso resumo da súa intervención, por medio de pequenos "flashes" e apontamentos do seu discurso:

- O mundo da educación e o mundo da escoita.

- Debemos apostar por camiños que debemos compartir.

- O profesor, o mestre é fundamental para conseguir o éxito aínda nos peores contextos.

- É importante aprender; pero, hai que reivindicar o ensinar.

- A programación, a planificación, o centro, a autonomía dos centros, o compromiso son cuestións moi importantes; mais, sempre necesitamos dos demais.

- O éxito é o dun proxecto, dunha estratexia plantexada pola comunidade educativa. É moi necesaria a implicación dos pais para conseguir a verdadeira educación.

- A lexislación educativa, as autoridades son necesarias, pero o éxito debe ter moi en conta ao profesorado. E concienciarse de que a familia é comunidade educativa.

- Non tan só se educa en horario escolar; a vida é o educativo.

- A educación é fonte de benestar e de xustiza.

- A educación é a mellor política social e económica.

- A equidade é necesaria para buscar a excelencia.

- O pacto educativo é o camiño, neste momento importante e difícil.

- Hai que buscar un crecemento sostible.

- No momento presente, hai que incentivar, entre outras moitas cousas, a educación infantil, a formación profesional, as ensinanzas de idiomas.

- A autonomía de centros implica respectar e promover a pluralidade e a diversidade. Tendo en conta as necesidades do entorno.

- A educación é un ben público.

- Temos que mellorar, pero todo non está mal.

- Na actualidade debemos loitar contra o abandono e o fracaso escolar. E traballar para conseguir a plena escolarización no tramo de 0-3 anos da Educación Infantil, así como incentivar e apostar pola Formación Profesional.

- Se non esperamos nada dos educadores e da nosa educación, camiñamos cara o catastrofismo e cumplirase a profecía de fracaso.

viernes, 19 de noviembre de 2010

IX MEMORIAL FILGUEIRA VALVERDE (II)



O pasado 28/10/2010 ás 20:00 h., no Salón de Actos do VI Edificio do Museo de Pontevedra e dentro das actividades do Memorial Filgueira, correspondente ao 2010, dictou unha conferencia o Dr. Ramón MARIÑO PAZ, profesor da USC, que levaba por título:

A LINGUA GALEGA NAS VÉSPERAS DO SOLPOR MEDIEVAL.

Comeza o acto cunhas palabras do Director do Museo, Dr. VALLE PÉREZ, que comenta que as verbas que se descubriron na restauración do retablo de Santa María de Belvís estaban en galego, en galego medieval. E continúa explicando que o Dr. Mariño é un dos mellores especialistas no galego medieval. É un filológo da lingua galega con autoridade máis que probada en textos baixo-medievais na nosa lingua.

O profesor MARIÑO PAZ principia a súa intervención indicando as etapas nas que podemos subdividir a Historia da lingua galega, que son as seguintes:

1.- Emerxencia (séculos IX-XV). No século XV a lingua galega comeza a súa perda de prestixio, no que podemos denominar o solpor medieval. Fálase da "rudeza do galego" en relación coa lingua imperante na corte.

2.- Dialectalización (ss. XVI-XVIII). "Simple dialecto ou variedade vulgar do castelán". Sitúase o idioma galego nun status inferior, meramente coloquial

3.- Reemerxencia (ss. XIX-XXI). Urbanización de Galicia, mellor escolarización, autonomía.

O retablo de Santa María de Belvís data de finais do século XIV, os textos galegos nel aparecidos reflectían un acto normal para un artista. Posteriormente, ditos textos ocúltanse por considerarse que pertencían a unha lingua vulgar que desmerecían a obra de arte.

No Concilio de Tours datado en 813, recomendábase que as homilías deberan ser pronunciadas na lingua rústica románica, xa que o latín xa non era a lingua única e derivara noutras que xa non se identificaban coa lingua imperial romana: "in rusticam Romanan linguam, aut in Theostiscam, quo facilius cuncti possint intelligere quae dicuntur".

A conciencia de que a lingua que falaba o pobo (as linguas romances) xa non eran latín, aínda que procederan do latín. (LIBER FIDEI - Braga, 1136).

Nunha segunda fase, coménzase a distinguir as distintas linguas romances (galego, castelán, francés, occitano). Para logo pasar á percepción do romance como unidade.

Clemente Sánchez, na súa obra: SERMONES CONTRA JUDÍOS Y MOROS (1435), no sentido da percepción do romance como unidade, recoñece estas linguas: "hebraico, arábigo, latín, romance".

Na GRAMÁTICA DE LA LENGUA VULGAR DE ESPAÑA (1559, I), recoñécense o "vazquense", catalán e aparece como lengua vulgar de España a "lengua portuguesa".

Rafael Bluteau no seu VOCABULARIO PORTUGUEZ E LATINO (1712-1728), repróchase por ter feito tanto esforzo no seu diccionario en algo que non é máis que a "corrupçam do castellano".

Jofre de Foixá, en REGLES DE TROBAR (1291)menciona xa o galego como lingua independiente para trobar poesía.

No traslado dos restos de D. Alonso de Acevedo y Zúñiga Monterrei (1572) podemos atopar o recoñecemento do galego como diferente do portugués. A lingua oral na Galicia baixomedieval é a lingua galega.

Na época medieval a maioría dos galegos tiñan competencia pasiva (entender) en dúas linguas galego/castelán e competencia activa en galego. Bilingüismo pasivo / monolingüismo activo.

D. Juan Manuel na súa publicación, LIBRO DE LOS ESTADOS (1330), recolle que o Arcebispo de Santiago, Rodrigo de Padrón falaba galego na súa entrevista co infante don Xoán, quen falaba castelán; mais, ámbolos dous comunicábanse amigablemente.

A día de hoxe, o primeiro texto en galego coñecido é unha acta notarial do 25/08/1231 do Mosteiro de Melón (Ourense).

A partires da segunda metade do século XV comeza o declive do galego que se consolida nas primeiras décadas do século XVI.

Na documentación de Santa María de Belvís de 1291 a 1401, dun total de 69 documentos, hai:

- 4 en latín

- 5 en castelán (trátase de privilexios reais)

- 58 en galego

Usos literarios:

- Poético: cantigas (finais século XII)

- Prosa: Historia Compostelana / Liber Santi Jacobi en latín. O mecenas era Xelmírez. O cultivo literario en galego precisa do mecenazgo.

Micer Gonzalo de Santa María na súa publicación: LAS VIDAS DE LOS SANTOS RELIGIOSOS (ca. 1486-1491) inclúe o galego entre as "lenguas groseras y ásperas" e outras distintas á lingua castelá. A lingua da corte é o castelán e disminúe pois o mecenazgo da lingua galega.

A utilización do galego no retablo de Santa María de Belvís nos textos explicativos que nel aparecen non debe extrañarnos xa que nunha obra feita no século XIV era algo normal. Eran uns dos usos lingüísticos na epigrafía medieval galega, para completar e complementar a obra artística. A inscrición máis antiga en idioma galego é a conservada nunha tumba de Santa María de Noia, pertencente ao século XIII.

O uso do romance galego na epigrafía é un pouco más tardía que nos escritos en pergamiño. O retablo protagonista deste memorial é de finais do s. XIV.

Outra inscrición en galego topámola no sepulcro de Fernán Pérez de Andrade, o Bo, que data do 1397 e situada na vila de Betanzos.

No primeiro cuarto do século XVI vai desaparecendo o galego da epigrafía e dos textos en papel. Se ben se atopa en 1522, unha inscrición tardía en Portomarín.

No estudo do Retablo de Belvís, no rexistro 1 atopamos a verba. VENCENON

- Esta forma verbal non aparece nin no portugués medieval nin no moderno.

- Pero, si está documentada no galego medieval e no galego moderno.

- Variante coloquial que chega a acceder a o texto epigráfico aínda que non en papel.

- Na elaboración do retablo participaban varias persoas. Esta variante verbal confirma ao autor como galego.

No rexistro 2 aparece o uso de -LES en vez de -LE, usual no galego do Sur da provincia da Coruña no século XIV: TRAGANLES é outra verba que proba a galeguidade das inscricións xa que en portugués en escritos desas datas aparecía a partícula:
- LHES.

O uso do galego neste retablo de finais do s. XIV era esperable nesa época, era o habitual. Estaría próximo o solpor da lingua galega.

O nacemento das linguas romances vén do latín coloquial, vulgar. Pasando por un protorromance ata chegar a un romance sentido como unidade e moi ben diferenciado do latín orixinal. Os factores diferenciadores xurden polo sustratos lingüísticos (contactos entre persoas que falan linguas distintas), tamén por causas sociolingüísticas e políticas.

O núcleo orixinario do galego-portugués é o que podemos denominar GALLAECIA MAGNA, que comprendía Galicia, a zona astur-leonesa e Portugal ata o Douro.
O latín galaico tivo a súa expansión cara o Sur portugués.

As Xustas Literarias medievais supuxeron a consolidación da lingua galega. O factor decisivo foi a lírica medieval para consolidar a diferenciación do galego e a súa percepción como unha das linguas poéticas. Importancia dos reixes de Castela, Alfonso IX, Fernando III e Alfonso X; máis o rei de Portugal, Don Dinís.

Galicia expándese cara o Sur. Toponimia común, léxico agrícola son os indicadores da vella unidade lingüística no noroeste peninsular, que nos fai lembrar a vella GALLAECIA romana.

miércoles, 10 de noviembre de 2010

IX MEMORIAL FILGUEIRA VALVERDE




Este ano o Memorial tivo o título xenérico seguinte: O RETABLO DE BELVÍS E A ARTE E A CULTURA DO SEU TEMPO EN GALICIA.
O día 27/10/2010, ás 20:00 h. asistimos á conferencia da Dra. Rocío SÁNCHEZ AMEIJEIRAS, profesora da USC, que pronunciou, no Salón de Actos do VI Edificio do Museo de Pontevedra, a súa disertación sobre:

"ROSA DAS ROSAS, FLOR DAS FLORES": DEVOCIÓNS E IMAXES MARIANAS NA GALICIA DE CONTRA 1400.

En primeiro lugar, pronuncia unhas verbas introductorias e de agradecemento o Dr. VALLE PÉREZ, Director do Museo, quen manifesta a súa satisfacción e gratitude cara a Dra. SÁNCHEZ AMEIJERIRAS por ter aceptado participar neste novo Memorial. Fai extensivo o agradecemento ao público asistente.

A continuación, coa súa gratitude ao público pola súa presencia e ao Museo, á Cátedra Filgueira e á Fundación homónima pola súa invitación para participar neste acto, a Dra. SÁNCHEZ da comezo a súa ponencia. Indica que no seu traballo de tema mariano, figurarán moitas imaxes da Virxe María.

Nós imos facer unha síntese da interesantísima intervención da profesora SÁNCHEZ, que foi ilustrada cunha presentación de diapositivas.

- Arredor do 1400 proliferan nunha porcentaxe moi elevada as imaxes da Virxe María. Naquel tempo semellaría que os galegos tiñamos unha deusa-nai, única entre as mulleres por ser virxe, nai, lactante; algo antinatural.

- Alusión a FILGUEIRA VALVERDE como estudoso das Cantigas de Santa María.

- As imaxes deben representar e motivar sentimentos de emoción que incentiven a piedade.

- Nova espiritualidade que achegaba ao devoto ás imaxes dun novo xeito.

- A imaxe máis antiga de Belvís era a Nosa Señora dos Anxos. Que tiña certa similitude ou parecido coa imaxe da Virxe de Villa Sirga.

- Semella que hai un prototipo de imaxes, onde o Neno aparece apoiado na perna esquerda de Nosa Señora e figuran os anxos incensando á Virxe. Aparece unha repetición de modelos, de tipos.

- A orixe dos prototipos é bizantino, baseados na sacrosanta imaxe da Virxe, que a tradición di, recollida da pintura que tiña feito da Virxe o evanxelista San Lucas.

- Falamos da Panaglia ou Diguitría. As copias tiñan que ter as características dos prototipos.

- O retablo de Belvís era un retablo pentagonal de orixe italiano, cun formato rectangular nos iconos.

- En San Andrés de Vea atopamos a imaxe de Santa María de Vea, que sigue os prototipos bizantinos. Aparece o Neno xogando co mantelo da Virxe, hai unha actitude tenra entre a Nai e o Neno. O que provoca unha devoción emocional.

- Menciona o concepto de Licofilusa.

- Os Nenos das Virxes do doce bico xogan co manto da Virxe.

- Na imaxe da Virxe Branca de Toledo, o Neno aloumiña o mentón da Virxe. (Este feito no século XIII era unha cuestión erótica).

- Na imaxe de Santa María de la Iniesta (Zamora) do século XIV a Virxe non responde aos desexos do Neno, que intenta xogar co velo da Virxe.

- Moitas destas imaxes marianas son como metáforas de amor que figuran no Cantar dos Cantares, un dos libros bíblicos do Antigo Testamento. "Os teus peitos saben a mazá", metáfora do amor de Cristo á Igrexa. As imaxes escondían unha lección teolóxica.

- Virxes do Leite. A Virxe dalle o peito ao Neno: Virgo lactans, como a da autoría de Ambrosio Lorenzetti. Atópanse imaxes marianas con variados alimentos. Vemos eiquí a orixe bizantina, a procedencia da lírica medieval e das metáforas do Cantar dos Cantares: "teus peitos son como racimos".

- A Virxe de Belén da Catedral de Ourense ofrécelle unha mazá ao Neno. E a chamada Virxe da Pera da Catedral de Tui, ofrécelle esa froita ao divino infante.

- En Santa María da Sede de Mondoñedo, o Neno come a mazá e dalle o Orbe á Virxe.

- Estas metáforas conxuntivas nas que o Neno comía, como os fieis que participaban na Eucaristía.

- Hai outra serie de imaxes nas que a Virxe figura cunha flor na man, como a Virxe do Portal en Belvís - Santiago de Compostela.

- A Virxe da Barca de Muxía (1400) levaría unha rosa nas mans, unha rosa con espiñas e o Neno levaba un xílgaro. É unha metáfora da Paixón (anticipo da paixón de Xesús). A Virxe está triste. A figura do xílgaro aparece porque había unha tradición que indicaba que o xílgaro alimentábase das espiñas das rosas.

- Os lirios son unha metáfora da pureza da Virxe.

- Lembremos os versos medievais: "Rosa das rosas, flor das flores / dona das donas, señor das señores". Os miniaturistas de Alfonso X, que recollen e difunden moitas destas imaxes, son os mellores da Europa daqueles tempos.

- Falamos agora das chamadas Virxes Preñadas, como todas as imaxes da Virxe están colocadas en alto, en peanas. Preto aparece o Arcanxo San Gabriel, vestido de casulla ou alba ou capa pluvial porque a Virxe o agasallou coa vestimenta litúrxica. Falamos da Virxe de Santa María de Budiño, das Virxes Preñadas de León, de Zamora. Difúndense as Virxes Preñadas na zona de Zamora entre 1300 / 1315.
Frei Juan Gil de Zamora atopou cara o 1270 o corpo de San Idelfonso, quen tiña escrito e difundido o tema da virxinidade de Santa María moito antes de que tal cuestión fose declarada como un dogma de fe.
Hai que ter en conta as festas marianas da Anunciación, da Expectación de María, a Virxe da Esperanza, que se celebra o 18 de decembro.
Estamos en Pontevedra e non debemos esquencer que a padroeira da cidade é a Virxe da O.

- Para finalizar, contemplamos as chamadas Virxes Abrideiras Trinitarias (lembramos a letanía do rosario: Turris eburnea). Como a imaxe mariana de San Salvador de Toldaos. A Virxe leva a todo o mundo no seu ventre.
Aínda que os alemáns e os franceses pretenden que as Virxes Abrideiras son oriundas dos seus respectivos países, o certo é que as máis antigas son as da Península Ibérica.
Menciona a imaxe que se conserva en Santa Clara de Allariz.
As Virxes abríanse igual que os códices. Presentar a María como porta (porta do Ceo), é un tema marial alfonsí.

Como remate da conferencia sobre a iconografía mariana arredor do 1400 houbo unha quenda de preguntas e respostas.

sábado, 30 de octubre de 2010

VALLE-INCLÁN EN ROMA (1933-1936)


Na Casa do Pescador en Vilanova de Arousa, o pasado día 26 de outubro á tardiña presentouse a publicación: TODO VALLE-INCLÁN EN ROMA (1933-1936), composta de dous volumes, o Vol. I en formato libro convencional e o Vol. II, un CD con 70 documentos en facsímil, moitos deles materiais inéditos. Neste traballo recóllese a investigación dun grupo de traballo coordinado pola profesora da USC, Dra. Santos Zas, que recibíu o premio de investigación VALLE-INCLÁN, auspiciado pola Deputación Provincial de Pontevedra.
Este traballo de investigación sobre a figura do insigne e valioso escritor vilanovés, recolle a estadía de D. Ramón en Roma como Director da Academia de Belas Artes de España na cidade eterna, durante os tres últimos anos da súa vida.
Nel reflíctense toda unha serie de documentos orixinais, onde se recollen as demandas e inquedanzas de Valle-Inclán á Admón. española, solicitando as melloras que precisaba a Academia naqueles intres históricos e informaba do seu labor, aparecen incluso facturas pormenorizadas de certos gastos.
Ao final D. Ramón pide que o relevaran do posto e lle adxudicaran outro máis tranquilo e cómodo que lle permitise adicarse por completo ao seu traballo como escritor ou que lle concedesen unha pensión vitalicia con tal fin. Xa que o cargo en Roma xeráballe gran tensión polas deficiencias que el atopaba e que demandaba subsanar e non vía o día en que todo se solucionara.
Viría enfermo para España e morrería en Santiago de Compostela no ano 1936. Estando aquí doente foi visitado e mantivo algúns encontros con Filgueira Valverde e sen ver cumplidas as súas expectativas.
O traballo foi co-editado polos servizos de publicacións da Deputación Provincial de Pontevedra e da Universidade Compostelá, respectivamente. Dita colaboración editorial considerámola moi beneficiosa para a nosa cultura.
Os premios VALLE-INCLÁN na vindeira edición ampliarán os galardóns, concedendo un ás montaxes teatrais.
O acto de presentación destas publicacións enmárcanse dentro da XV Semán da Cultura de Vilanova de Arousa, pobo que é o berce deste xenial escritor, pai do "esperpento". Vilanova ten moita importancia por ser a orixe de famosos literatos, como lembramos hoxe, entre eles, o inmortal, don Ramón María del Valle-Inclán, autor de obras tan importantes da literatura española, como LAS SONATAS (primavera, estío, outono e inverno), LUCES DE BOHEMIA, TIRANO BANDERAS, entre outras moitas.
O vindeiro ano 2011 acollerá diversas conmemoracións con motivo de importantes efemérides sobre este autor e nas que Vilanova cobrará o seu protagonismo, celebrarase o CL Aniversario do nacemento do escritor e o LXXV aniversario do seu pasamento.
Estaremos atentos a todos estes acontecementos, nos que a fermosa vila arousá se constituirá como o marco ideal e obligado para ditas celebracións.

domingo, 24 de octubre de 2010

FRATERNO PORTUGAL




Os galeguistas como Filgueira entendían que Galicia debía estreitar os seus vínculos con Portugal e que este país debera de deixar de ser un gran descoñecido para unha grande parte dos galegos. Non debemos esquecer que o Reino de Galicia estaba formado polo que hoxe é o Norte de Portugal (chegando case ata Porto) e a nosa Galicia contemporánea, sen deixar de lado a actual comarca leonesa do Bierzo. Estas comunidades deberan establecer políticas activas de relación para potenciar a cultura e as linguas (galego e portugués) así como a economía, a política e sobre todo a educación e a investigación. De xeito, para tentar esto mesmo que vimos comentando, xurdeu, en certa medida, o chamado EIXO ATLÁNTICO. Pero, coidamos que este organismo creado dentro da Unión Europea non está moi desenvolvido e as súas funcións adolecen de certa febleza. Todos nós deberamos ser conscientes do positivo que sería unha verdadeira relación nesta eurorrexión, conformada polos concellos de Galicia e do Norte de Portugal.
Lembramos a semana de Galicia en Portugal, celebrada en 1935 en Porto. Nas diversas actividades daquel evento participaron eminentes galeguistas entre os que salientamos a Vicente Risco, Filgueira Valverde e Fernández del Riego.
Filgueira mantivo contactos frecuentes co gran sabio portugués, o Dr. Santos Junior, que eu tiven a sorte de coñecer na miña nenez en Caldas de Reis. Filgueira fixo frecuentes viaxes a Portugal, moitas delas foron viaxes culturais cos seus alumnos do Instituto de Pontevedra.

Nunha nosa reciente viaxe ao Norte de Portugal, poidemos comprobar, unha vez máis, a súa riqueza cultural (artística, gastronómica,...). Paramos a comer e logo percorrer a cidade de Caminha, descubrindo algunha das súas xoias arquitectónicas e a súa interesante historia.
Tanto Galicia como o Norte de Portugal teríamos que promocionar un turismo de calidade e dar a coñecer os nosos bens culturais e paisaxísticos, aínda que dun xeito humanizado e equilibrado, respectando o medio ambiente e todos os bens históricos-culturais.
Formar axeitadamente aos profesionais da hostelería e aos axentes turísticos para aprender a tratar correctamente aos visitantes. (En Caminha, o trato recibido en algúns dos seus restaurantes non foi o máis adecuado, o que é mágoa; pois, a vila atesoura verdadeiros encantos, como a igrexa que podemos apreciar nas imaxes e da que imos dar algúns datos).

A chamada "igreja matriz de Caminha", a igrexa de Nosa Señora da Asunción ou dos Anxos foi construida nun período de tempo que se extende de 1488 ata 1556; polo que nela, podemos atopar distintos estílos artísticos e arquitectónicos, diversos estilos perfectamente harmonizados: o gótico final, nas súas expresións mendicante e manuelina, o estilo renacentista e mesmo podemos atopar o "mudéjar". É unha xoia constructiva, moi fermosa. A padroeira é a "Nosa Senhora dos Anjos", cuxa imaxe podemos contemplar nunha das fotografías que ilustran esta entrada. O conxunto foi declarado como Monumento Nacional polo Decreto de 16-06-1910.

jueves, 30 de septiembre de 2010

O CULTO AO ARCANXO SAN MIGUEL NO CONCELLO DE VILAGARCÍA DE AROUSA


Son os barrios de A Torre e de Trabanca Badiña os que renden culto a San Miguel, organizando unhas sonadas festas en toda a bisbarra. Ambos barrios pertencen á parroquia de Santa Baia de Arealonga, que alberga no seu templo unha imaxe moi valiosa do arcanxo, nunha das súas capelas, construida por D. Pedro de Monteagudo (1688), nun retablo de moito mérito da autoría do escultor Mateo de Prado e dos seus discípulos (1668), no mesmo destaca a impoñente imaxe de San Miguel, que foi restaurada xunto coas outras imaxes que o acompañan aínda non vai moito tempo. A antigüidade e valía do conxunto indícanos que o culto ao arcanxo xa vén de moi lonxe na parroquia.
San Miguel representa a victoria do ben sobre o mal, nesa mesma loita nos debatemos os humanos ao longo das nosas vidas. O arcanxo representa a esperanza de que o ben á fin triunfará.
San Miguel é un santo moi querido na Torre, que dende hai moitísimo tempo, constituíndo unha tradición herdada dos antergos, organiza as festas na súa honra, normalmente, o 30 de setembro, e ó 1 e 2 de outubro, nestes tres días os actos relixiosos son a referencia dunhas xornadas de ledicia, en tempos de vendima e de elaboración dos viños, por eso o dito: Polo San Miguel mete as uvas no tonel.
Antigamente, a Misa de San Miguel de A Torre celebrábase no templo parroquial de Santa Baia e os veciños trasladábanse en procesión ata alí. Máis adiante pasouse a celebrar todo no ámbito do propio barrio. As festas de A Torre son moi recoñecidas, cunhas verbenas de gran calidade, aínda que sempre mirando para o ceo. Lembro, hai anos, a exitosa actuación de Ana Kiro, ultimamente ten actuado a popular orquestra Panorama, entre outras de fama na nosa terra.
O Santo une a veciños e forasteiros en días de celebración gozosa e festiva. Hai actividades para todos, o vecindario participa con moito entusiasmo, a ledicia, os xantares, os bailes; pero, sobre todo a misa, a procesión, as pregarias fan que A Torre amose fachendosa as súas mellores galas.
Voltemos a vista atrás, grazas ao antigo xornal vilagarcián Galicia Nueva, ANO XXIII, Núm. 7.351 que dicía o seguinte sobre as festas na data do sábado 28 de setembro de 1929 e na sección de noticias:
“Hoy y mañana, se celebran en los inmediatos lugares de Trabanca Badiña y La Torre, las fiestas de San Miguel, que, como en años anteriores, resultarán brillantísimas”. Fálase de dous días de festa. Non sabemos se a festa se celebraba conxuntamente nos dous “lugares” ou simultaneamente. Sería interesante facer un estudo en Galicia Nueva sobre as festas de San Miguel. Quizais sexa tarefa doutra oportunidade.
No mesmo xornal con data: martes 1 de outubro de 1929, ano XXIII, núm. 7.353 e na sección de noticias lemos:
“Resultaron muy animadas y concurridas, las fiestas tradicionales de San Miguel, en los lugares de Trabanca y Torre de este término municipal”.
Se naquel lonxano ano de crise foron as festas “animadas y concurridas”; neste, non pode ser menos!

Rematamos con algúns refráns que fan referencia a San Miguel e ao tempo de outono:

- San Miguel, os figos son mel.

- San Migueliño das uvas maduras, tarde vés e pouco duras.

- Polo San Miguel semente quen poider.

- Polo San Miguel sabe o touciño a mel.

- Polo San Miguel, xa o coello se ve ben.

- Se queres mel, por San Miguel.

- Polo San Miguel colle a vara e o caravel.

- Polo San Miguel colle o cesto e o caravel.

FESTAS DE 2010.

lunes, 27 de septiembre de 2010

CAMBA, ÚLTIMA EDICIÓN (III)


A última das conferencias da xornada correspondeulle ao profesor, Fidel López Criado, Profesor Titular de Literatura Española da Universidade de A Coruña, quen disertou sobre: AMÉRICA Y EL MUNDO AUTOMÁTICO DE CAMBA. Insiste na plena vixencia de Camba, fai unha indicación sobre a emisión-recepción da obra do vilanovés, onde se reflicten os distintos e ricos mundos de Camba. Foi en distintas ocasións enviado especial ao estranxeiro, esta experiencia recollea especialmente na RANA VIAJERA, segundo a súa expresión. El tivo unha grande capacidade de adaptación ao distintos ambientes e países. Escribe baseándose na observación, no que percibía polos seus sentidos. Son celebradas e míticas as súas crónicas e os seus artigos dende os seus distintos destinos, en distintas épocas: Londres, París, Berlín, New York. El soubo sumerxirse nas vivencias dos distintos pobos, nunha especie de corpo a corpo. Camba gran escudriñador de esencias. Centrouse "no nacional": caracteres, lingua, ambientes, contextos, nos que se reflicten "sombras y pliegues" da sociedade.
Fixábase no seu horizonte visual, o que ve, sinte, palpa. Estuda experimentalmente o carácter nacional. Interpreta, personaliza, opina; mais, non intetou enganar a ninguén. Escribe como vive, vive como escribe, dun xeito cheo de amenidade, retranca, humor. O literario e o pedagóxico danse a man en Camba.
Máis que coñecer a realidade hai que vivila, máis que crónicas Camba escribe cartas saídas das súas vivencias cara os seus amigos, os lectores. Os sentimentos, sensacións, vivencias son certas; aínda que o narrado sexa literario. Destacar a autenticidade das súas observacións, ben distinta á veracidade. Aínda que eu sentín ao chegares a New York o mesmo que Camba: "Todo es aquí grande", "New York me parecía la ciudad de las mil y una noches". E sobre a sociedade americana seguía a dicir: ¿En qué consiste la libertad americana? En "la igualdad de oportunidades". "Aquí un zapatero puede llegar a Presidente de la República". Contrapoñendo dita realidade ao que sucedía e aínda sucede no noso país e en Europa onde a sociedade e máis clasista e máis pechada. Asombráballe a laboriosidade daquela grande urbe: "New York, la ciudad que no duerme nunca, la ciudad de la velocidad, del estrépito". E seguía o profesor a nos indicar os asombros de Camba: "New York es la ciudad en la que se construye siempre. Los neoyorquinos han decidido crecer a lo alto". Subliñaba Camba que a creatividade e a imaxinación son as principais fontes do progreso. E a cidade americana era boa mostra delo.
Tamén quedaba abraiado pola mecanización e a automatización, exclamaba: "New York, una ciudad automática, mecanizada". Chamáballe moito a atención o restaurante automático, onde tan só dispuñan de media hora para comer. "El hombre no se relaciona con el hombre, sino con la máquina". Destacaba Camba a aportación mecánica da sociedade americana e observaba moi certeiramente: "New York es ante todo el momento presente". E para Camba non era cambiar de mundo, cando el chegou a New York, senón cambiar de época, eles, os neoyorkíns, vivían xa noutro tempo. E seguía a comentar: "El español es rico o pobre por herencia. New York es la ciudad del mestizaje".
Non obstante, o profesor López Criado, remataba a súa intervención con esta advertencia: "Todo o mellor e todo o peor puiden coñecelo en New York".

Rematamos, facendo referencia a esta bibliografía de Julio CAMBA:

- LA CIUDAD AUTOMÁTICA. Barcelona, Alhenamedia, 2008.

- UN AÑO EN EL OTRO MUNDO. Madrid, Rey Lear, 2009.


ÁS 17:00 H. DO DÍA 15/09/2010, NA CASA DO MAR DE VILANOVA DE AROUSA, TIVO LUGAR UNHA MESA REDONDA: CAMBA WAY OF LIFE, moderada por Ángela Garra e na que participaron:

- Xavier San Martín, EL CORREO GALLEGO

- Benito Leiro, CONCELLO DE CAMBADOS

- Eduardo Riestra, EDICIONES DEL VIENTO

- Siro López Lorenzo, LA VOZ DE GALICIA

miércoles, 22 de septiembre de 2010

CAMBA, ÚLTIMA EDICIÓN (II)


Os profesores, Teodoro León Gross, Profesor Titular de Periodismo da U. de Málaga e experto en Manuel Alcántara e Bernardo Gómez Calderón tamén Profesor Titular da mesma especialidade e na mesma universidade, experto en Francisco Umbral, imparten a conferencia inaugural da xornada baixo o rubro de: "EL ARTÍCULO PERIODÍSTICO Y SU PROYECCIÓN LITERARIA".
Comeza o profesor León, mencionando unha súa publicación: DIEZ ARTICULISTAS PARA LA HISTORIA DE LA LITERATURA. E indica que os artículos periodísticos tamén son un xénero literario. Hai unha idea entre moitos periodistas que a literatura corrompe o periodismo. Existe un debate entre xornalistas e literatos, tentando descalificar uns á literatura no xornalismo e outros ao xornalismo na literatura.
A "Real Academia de la Lengua" no século XIX organizou debates e concluío sempre que o periodismo pode ser literatura; pero, literatura menor.
Nos periódicos, actualmente, a sección de opinión ten decrecido; nembargantes, as columnas aumentaron. A columna ten ao seu favor a levedade, rapidez, exactitude, visibilidade e a multiplicidade; estas características exténdense ao periodismo actual, según a previsión do profesor Galino. Os blogs amosan que a columna vai ter vitalidade.
Camba non era un columnista stricto senso, foi un articulista. Non o era oficialmente; pero, de feito, si que era columnista. Sorprende a escasa acollida académica da columna. Os literatos no son moi ben vistos nas redaccións dos periódicos.
Os periodistas que escriben como queren, que non se circunscriben ás normas teóricas do xornalismo foron mal comprendidos, e denominados despectivamente os literatos.
O problemático é o literario, non deixa de crear máis que dificultades, mais, por outro lado, o que fai grande a un xornal é o literario.
O articulismo pode ser de dúas clases, o que se dedica á análise e o encamiñado cara o entretemento (esta modalidade semella un xénero menor). O literario fai referencia ao ficticio; o periodismo reflicte a realidade, entón o literario non encaixa no xornalismo. Pensamos que o literario é cuestión da competencia expresiva. A escritura literaria tamén se da no xornal. No entretemento búscase que o lector comparta o punto de vista do autor. Son textos retóricos que non persiguen a verdade; persiguen a adhesión do público. Este obxectivo tamén se persigue na análise. O artículo de persuasión, utiliza a liña argumentativa, ofrecendo datos. A liña inxeniosa, literaria (como facía Camba) busca sorprender, interpelar ao lector, ofrecerlle goce estético, placer de ler. O literario non exclúe ao artigo do periodístico. O ORNATUS, o adorno é o buscado como fonte de placer. Un discurso galano sedúcete. O literario non é algo alleo ao articulismo. O articulismo literario é máis apreciado que o meramente argumentativo. Ao ser literatura vence ao tempo.
A segunda parte da ponencia correspóndelle ao profesor, Gómez Calderón, que comenza argumentando da vixencia limitada do xornal. O periódico consúmese en 24 horas. E os artigos con valor literario hai que salvalos. A literatura pode axudar a comprender a realidade, por eso os mellores artigos dun autor deben ser seleccionados e publicados en formato de libro.
No mundo anglosaxón a columna ten características máis argumentativas e analíticas coas características de certeza, precisión e exposición de ideas. O articulismo español é máis literario.
Os escritores e intelectuais en España sempre tiveron dificultades económicas; por eso, se aproximan ao xornalismo, incluso para divulgar a súa obra. O periodismo era un método de subsistencia. A traxectoria, a xenealoxía do artigo literario é densa dentro do periodismo de España.
Breve aproximación á historia do articulismo en España:

PRIMEIRO TERCIO DO SÉCULO XIX

O articulismo alónxase do ensaísmo do século XVIII, alixéirase e popularízase. Dos personaxes máis importantes, subliñar as figuras de Mesonero Romanos e Mariano José de Larra, pai do articulismo español e primeiro líder de opinión do xornalismo español. A súa obra periodística convérteo en escritor.
Co Romanticismo e no reinado de Isabel II decae o articulismo. Figura destacada deste momento, Pedro Antonio de Alarcón.
Ata finais do século XIX non volve a florecer o articulismo, topámonos coa figura clave de Clarín, quen ademais exerceu como crítico literario. A súa producción periodística LOS PALIQUES está chea de mordacidade e vivacidade.

No século XX un mestre do articulismo é sen ningún xénero de dúbidas, Julio Camba.

Para rematar, enumerar algunhas das principais plumas do columnismo actual:
César González Ruano, que comentaba que o columnismo ten alento literario, é a expresión da subxectividade. Dicía que o artigo é o soneto do periodismo. Menciona tamén dun xeito rápido a Sánchez Mazas e a Campmany, famoso e polémico columnista de ABC. Finaliza mencionando a Viçenc, que dende o xornal EL PAÍS, pode considerarse epígono dos anteriores.

sábado, 18 de septiembre de 2010

CAMBA, ÚLTIMA EDICIÓN (I)


Segundo as notas tomadas na xornada, celebrada no Salón de Actos da Casa do Mar de Vilanova de Arousa, o mércores 15 de setembro de 2010, sobre JULIO CAMBA ANDREU (Vilanova de Arousa, 1882 - Madrid, 1962), imos facer a partires de agora, tres crónicas, en entradas sucesivas, que reflicten os actos celebrados na sesión de mañán de dita xornada, que xiraba encol do famoso xornalista e escritor vilanovés.
Sobre as 10:30 h., Xosé Xoán Durán Hermida, Vicepresidente da Deputación Provincial de Pontevedra e Concelleiro de Cultura de Vilanova de Arousa, acompañado do Sr. Teniente Alcalde do Concello vilanovés, en representación do Alcalde, do Director da UIMP en Galicia, Xosé Luis Barreiro Rivas, do Director da Xornada, Fermín Galindo Arranz e dos señores profesores que ían intervir no acto, dirixe unhas verbas iniciais de saúdo e de acollida, tamén de agradecementos que dan inicio a dita actividade universitaria formativa e de homenaxe a Camba.
Cédelle a palabra ao profesor Galindo, quen se sinte vinculado a estes actos sobre Camba en Vilanova, dende os cursos de verán de 2005. Tamén indica que o interese por Camba segue vixente, o que demostran as teses de doutoramento sobre a súa figura, unha última en Brasil, a reedición das súas obras,... Que amosan a importancia deste singular xornalista e escritor. Seguidamente fai unha lembranza emotiva e de recoñecemento cara D. José Vilas Nogueira, profesor e articulista, quen compartía con Camba unhas características definitorias das súas obras. Cales son, a utilización da síntese e da frase curta, da fina ironía galega por medio da retranca e do humor, o que supuña unha gran mestría na utilización e no dominio da linguaxe. De aí que moitos dos artigos e das obras de Camba teñan plena vixencia e se poidan ler hoxe con total normalidade e cheos de contemporaneidade; por eso, son dignos de admiración.
A continuación o Sr. Durán cédelle a palabra a Xosé Luis Barreiro Rivas, quen comeza dicindo que a súa presencia en Vilanova e nestas terras do Salnés vén de lonxe por variados motivos, por seus cargos políticos e tamén por motivacións de carácter afectivo.
Agradece ao Vicepresidente da Deputación polas súas axudas á UIMP. E ao profesor Galindo por ter aceptado a dirección do curso.
Segue a dicir que os cursos de verán achegan temas tratados con rigor a un público variado e interesado en temáticas que as veces non teñen acubillo na universidade convencional.
Continúa argumentando que Camba era un xornalista de vocación, non de formación. Foi un periodista de raza. O verdadeiro periodista debe saber onde está o problema e utilizar a parábola, o símbolo para explicalo con brevidade e prontitude cunha linguaxe fácil e áxil. Camba era quen de posuír esas virtudes do xornalismo. Foi un viaxeiro e un políglota. Tivo que compoñer as súas crónicas en tempos difíciles, en tempos de guerra. Coñeceu in situ os lugares, as xentes e soubo, como ninguén, como transmitir as crónicas, naqueles tempos en que ata eso era difícil.
Xulio Camba foi polifacético como escritor. Gran gastrónomo, magnífico escritor de viaxes, excelente humorista. Era un intelectual creativo e constructivo. Hoxe suscita interese para os estudantes e estudosos do xornalismo e non deixa de medrar o seu interese por el.
Despois das verbas do Sr. Barreiro, dase por inaugurada a xornada. Deseguido comezarían as dúas ponencias, das que noutras entradas, faremos a súa síntese.

martes, 14 de septiembre de 2010

UNHA PLUMIÑA DE MANOLO REY


Manuel Rey Posse (1890-1952) foi un gran artista vilagarcián, moi polifacético e moi querido e lembrado por moitas persoas en Vilagarcía. Quenes o recordan, fanno con tenrura e nostalxia.
Nesta oportunidade, ofrecemos a contemplación dunha súa plumiña, cedida xentilmente pola familia Sobrido, da súa colección particular. Trátase dunha recreación do entorno da popular capela de San Roque de Vilagarcía de Arousa, espazo perfectamente recoñecible. Na actualidade, dende aí comeza a chamada "Festa da Auga", organizada dentro das festas patronais na honra do santo de Montpellier.
Nas súas plumiñas, Manolo Rey recrea lugares e escenas tipicamente galegos, moitos deles, da súa querida cidade natal e tamén, concretamente, da parroquia de Cornazo, precisamente no cemiterio parroquial de dito barrio está soterrado o lembrado artista.
Unha vez máis, queremos recoñecer e valorar a figura de Manuel Rey Posse e o que significa aínda hoxe para a cultura de Vilagarcía de Arousa.

A MANOLO REY, POR SEMPRE.

sábado, 4 de septiembre de 2010

ADIVIÑAS, ADIVIÑAS...


Podemos dicir que Filgueira Valverde escribiu do divino e do humano, non hai cousa referida a Galicia que el non tratara e esculcara. No seu SEGUNDO ADRAL, pp. 27-30, atopamos que fala das adiviñas, buscándolle unha orixe que se perde na noite dos tempos e dos secretos. Son como laberintos verbais, misterios, xogos coas palabras que agudizan o inxenio. No popular desenvólvese realmente a intelixencia, os vellos petrucios enlazados con vellos mitos, coas conxeturas sibilinas, plantexaban adiviñas, moi do gusto popular. Recuperemos a riqueza da linguaxe, a súa sotileza e xoguemos todos ás adiviñas, velaquí algunhas recollidas por Filgueira nese Adral e onde podedes comprobar as solucións:

- Eido branco e terra negra, cinco aradores tirando por unha rella.

- Alto e guapo son / e ando á fortuna, / corto por onde ando, / coso sen costura.

- ¿Que é, que é, primeiro, andar a catro patas, despois en dúas e logo en tres?

- Alto piñeiro, redondo molete, que chova que neve, nunca se derrete.

- A vella, cun dente que chama a toda a xente.

- Fillo do cantador, vive entre paredes brancas e ten de ouro o corazón.

- Catro saltamontes, catro correfontes, dous turulús e un dalle-dalle.

- Iglesiña pequeniña, sacristán rebulidor, os santiños que están dentro sonche da mesma color.

- ¿O que cando máis lle quitas máis grande é?

sábado, 28 de agosto de 2010

DOUS ESCUDOS REPUBLICÁNS EN VILAGARCÍA



En Vilagarcía de Arousa, no seu casco urbán, podemos atopar unha rica representación heráldica, xa temos falado dos escudos do marquesado de Vilagarcía, que se atopan no entorno do pazo e do convento de Vista Alegre e na igrexa parroquial de Santa Baia de Arealonga, tamén nos temos referido, neste blog, aos escudos ecresiásticos que se atopan neses mesmos lugares xa citados. Hoxe e como curiosidade, ímonos referir a dous escudos republicáns, que tamén podemos atopar no espazo urbán da cidade arousá.
Un está situado no edificio que hoxe alberga á Escola Municipal de Música "Bernardo do Río" de Vilagarcía (e que ofrecemos na primeira imaxe). O edificio comezara a construirse na época da dictadura do xeneral Primo de Rivera e inaugurado en tempos da II República como Escola Graduada de Primeira Ensinanza, tamén se estudaba crear unha Escola de Artes e Oficios. Posteriormente, foi ocupada como cuartelillo da Falanxe, para recuperar á fin o seu primitivo uso, sendo durante moitos anos a Escola Graduada "Concepción Arenal", coñecida popularmente como o Colexio do Ramal. Logo sería utilizado como Centro de Educación de Adultos. Durante breve tempo e de xeito provisional, mentres se efectuaba a remodelación e ampliación da Casa do Concello, o edificio foi utilizado pola policía local. Ata hoxe, que está adicado as ensinanzas elementais de Música. O escudo ten a coroa típica dos escudos republicáns, formada por pequenas torres, o corpo central representa o escudo nacional daquela época dos primeiros anos 30 do século pasado.
O segundo escudo, atópase na fonte que preside a praza, que hoxe se denomina de España e que moito antes foi chamada de Afonso XIII, tamén recibiu o nome de Praza da República, logo pasou a ser de Santa Eulalia, ata hoxe, que como xa dixemos, se coñece como praza de España. O corpo principal do escudo, representa aquí, o escudo de Vilagarcía; pero, coa coroa típica dos escudos republicáns. Os escudos, os edificios, as rúas e prazas da nosa cidade contan a nosa historia e o paso do tempo con verbas labradas na pedra e que moitas veces nos pasan desapercibidas. As cidades teñen alma e contan a súa vida en palabras de pedra cinceladas polos homes que noutrora as habitaron. Como pasa con nós agora, que tamén deixaremos a pegada do noso paso como veciños e habitantes dos nosos pobos e cidades.
Cando paseemos pola vila, que non se nos escapen tantos detalles que falan de antes e do de agora e que permanecerán no mañán, se é que sabemos conservar o valioso.

martes, 17 de agosto de 2010

AGUSTÍN ROMERO, BENFEITOR DE CORNAZO


Un fillo da parroquia de San Pedro de Cornazo, Agustín Romero García (1841-1929) foi un gran home do concello de Vilagarcía de Arousa, que pretendeu face-lo ben e compartir a súa riqueza espiritual e social; así como poñer ao servizo da comunidade os seus bens materiais, conseguidos co seu esforzo e traballos.
Coñeceu dende moi neno, como moitos galegos, o mundo da emigración, na República do Uruguay amasou a súa fortuna no mundo do comercio e da agricultura. Foi moi recoñecido naquel país sudamericano, ocupando algúns cargos públicos de relevancia, chegando a emparentar co presidente daquela república.
Regresou ao seu querido Cornazo natal, onde fixo gala da súa filantropía, construíndo unha escola e dotándoa dunha gran mestra, a señorita Bouza Trillo, colaborou na construcción da nova igrexa parroquial de San Pedro de Cornazo en 1925, sobre os restos da igrexa anterior, financiou a ampliación do cemiterio parroquial, acondicionou camiños e corredoiras, dotou a súa parroquia de traída de augas, así como dun lavadoiro público e dun fermoso campo de festas,... Socorreu aos necesitados, non tan só da súa bisbarra; senón, aos de toda Galicia. Formou parte na fundación da Cruz Vermella de Vilagarcía e foi condecorado coa Medalla de Ouro de dita entidade e da Gran Cruz de Beneficencia.
Foi un home moi querido e recoñecido, a vía principal de entrada a súa parroquia chámase, avenida Agustín Romero; preto da que foi escola, hoxe en estado ruinoso e de abandono, foi erixido un busto na súa memoria (da autoría de Manuel Rey Posse) e que ilustra esta entrada. Dito entorno debera estar máis coidado e respectado.
Como anécdota, o gran artista Manuel Rey Posse (1890-1952) esculpiu en pedra a imaxe de San Pedro que se atopa na fachada principal da igrexa de Cornazo, xusto enriba da porta principal da entrada a dito templo; pois ben, din con moi bo criterio, que a cabeza do santo correspóndese coa de D. Agustín Romero García.
Homes así, exemplares e xustos, son os que necesita á nosa sociedade, tan egoísta e acaparadora.

CONSULTAR:

VILA FARIÑA, Xosé Lois e Víctor Viana Martínez: DICCIONARIO BIOGRÁFICO DE LA COMARCA DE O SALNÉS. Vigo, Deputación Provincial de Pontevedra, 2001, p. 262.

VV.AA.: CORNAZO, San Pedro de. En GRAN ENCICLOPEDIA GALLEGA, t. 7. Vitoria, Silverio Cañada, 1974, p. 147.

lunes, 9 de agosto de 2010

GOCES DA INFANCIA


Nunha exposición de marionetas no POBO ESPAÑOL de Barcelona atopeime cun conxunto de marionetas que representaba a unha serie de personaxes que me retrotraía á infancia. Pois foi, efectivamente, na Biblioteca Pública de Caldas de Reis, onde por primeira vez trabei contacto cos cómics do gran e inmortal Hergé. Cando o meu amigo, José Antonio Búa Barreira, máis eu frecuentabamos aquel punto de lectura, el ía pola electrónica, eu polo entretemento e a literatura. Era mágoa ou non que a maioría dos cómics de Tintín, que albergaba aquela biblioteca, de tan gratas lembranzas, estaban rotos, faltábanlles follas e eu non podía rematar de ler ben as historietas. Esto motivou que cando puiden, comprei tódolos albumes e así completar a tarefa que naqueles anos 60 fora imposible.
Por eso, ao atoparme con Tintín, co capitán Haddock, co profesor Tornasol e cos irmáns Hernández e Fernández en Barcelona, esbocei un sorriso porque moitas cousas me facían lembrar a miña infancia caldense.
Os cómics e especialmente os de Tintín, así como a colección das Aventuras de Guillerme, aquel Guillerme irreverente, traste e intelixente, e a colección de Enid Blyton titulada: O CLUBE DOS SETE SECRETOS, fixeron de min, dende a infancia, un ávido lector, así como o exemplo do meu avó materno, persistente lector e promotor da lectura. As lecturas divertidas, máis rodearse de persoas amantes da lectura converten a un nun devorador de libros, que son bos compañeiros para a viaxe da vida.

miércoles, 28 de julio de 2010

CICLO CULTURAL NO LICEO CASINO DE VILAGARCÍA


Filgueira Valverde foi un promotor cultural, un home que xerou cultura e xestionou cultura. Esta inmensa actividade cultural desenvolvida por Filgueira mermou a súa obra de creación literaria, aínda así, chea de calidade e de intensidade.
Filgueira ten pronunciado algunha conferencia e participado nalgunhas actividades culturais na sociedade Liceo Casino de Vilagarcía de Arousa. Hoxe imos reseñar algunhas actividades culturais de finais do mes de xullo de 2010, nesa centenaria sociedade:

FACEMOS CAMIÑO - XACOBEO/2010 - LICEO CASINO DE VILAGARCÍA DE AROUSA

28/07/2010, ÁS 21:00 H. NA TERRAZA DO LICEO CASINO: Actuación do acordeonista de 11 anos de idade, David Álvarez Caneda, quen interpretará o seguinte programa:

- Dúas pravianas galegas

- Larachispún (popurrí galego)

- Lela

- Mi bella Lola

- Luz Divina

- Cielito Lindo

- México Lindo

29/07/2010, ÁS 21:00 H., NO SALÓN DE ACTOS: Presentación da novela: LAS PUERTAS DEL ALMA de Sabela Muñiz Pérez.

30/07/2010, ÁS 21:00 H., NO SALÓN DE ACTOS: Actuación do Coro da Asociación de Amas de Casa "O Noso Lar", dirixido por José Álvarez e acompañado á guitarra por Eduardo Campos, que interpretarán o seguinte programa:

1.- San Benitiño (popular)

2.- Saudade (Andrés do Barro)

3.- Habanera de Don Gil (Fragmento Zarzuela: Don Gil de Alcalá)

4.- La petaquita (Violeta Parra)

5.- Zamba de mi esperanza (Luis Morales)

6.- Limeña (Chabuca Granda)

7.- Naranjerita (Osvaldo Sosa)

8.- Canción del jangadero (Jaime Dávalos)

9.- La perla (habanera)

10.- No soy de aquí, no soy de allá (Facundo Cabral)

11.- El Arriero (Atahualpa Yupanqui)

Este mesmo día despois do concerto, INAUGURACIÓN DE PINTURA da artista, Mila Barcala Patiño, que estará aberta ata o 27 de agosto.

CULTURA É PARTICIPACIÓN, CONTEMPLACIÓN, CREACIÓN, GOCE, todos e todas invitados a este ciclo cultural do Liceo Casino de Vilagarcía de Arousa.

domingo, 18 de julio de 2010

MOITO FALAN OS TONTOS


É MELLOR ESTAR CALADO E PARECER TONTO QUE FALAR E DESPEXAR AS DÚBIDAS DEFINITIVAMENTE. (Groucho Marx).

A palabra pode converterse nunha arma arroxadiza, a lingua mal dominada é como unha daga ben afiada. Hai que ser prudentes no uso da palabra. Usada comedidamente e se é posible para agradar aos demais. Os xuízos e as críticas deben estar ben fundados e acreditados xa que é moi fácil falar e criticar, facer dano coa palabra; non mentemos a mentira, a difamación, a calumnia, a falsa testemuña; eso é o peor do peor.
Moitos falan por falar, sen consistencia, sen rigor; faltos de intelixencia... demostran así a súa imbecilidade, máis lles valera ter a boca pecha. Lembremos o refrán: EN BOCA PECHADA, NON ENTRAN MOSCAS". É ben certo o aforismo de Groucho. Mais os tontos, a maioría das veces, non se decatan de que o son, aínda máis, pensan que son os seres máis intelixentes do mundo. Son moi perigosos, por aburridos e noxentos; hai que fuxir deles.
Nos medios de comunicación social, na sociedade en xeral, cantos tontos non hai? Vivimos no reino dos tontos; pero, son os listillos de turno, que se aproveitan das ocasións para medraren. Por eso, existen tanta pobreza de pensamento, tanta vulgaridade, extremada miseria de vocabulario. A quen lle convén que impere tanta tontería? Falan e meten ruido os que deberan estar calados, os sabios permanecen en silencio, miden as súas palabras, son prudentes. Sufren ao escoitar a tanto falabarato oportunista, ao comprobar que predominan a mentira e a falsía, a adulación. A ver se lle fan caso a Groucho Marx. Cousas veredes!

lunes, 5 de julio de 2010

MANOLIÑO, O DE INÉS


(Filgueira sempre recordaba e facía a gabanza dos seus amigos, rendéndolle sinceiras homenaxes. Nós queremos emulalo e hoxe facemos un recoñecemento a un amigo da infancia, verdadeira patria do home).

Manoliño foi un veciño amigo da miña nenez en Caldas de Reis, a fermosa e histórica vila termal, de tan grata lembranza. Os pais de Manoliño tiñan un posto de productos cárnicos na Praza de Abastos caldense e vivían nunha casa a principios da rúa do Embudiño. Nin que dicir ten que a nai de Manoliño chamábase a señora Inés.
Era un rapaz moi pavero e cheo de inxenio. Facía moi ben uns arcos que tiñan por frechas ballestas de paraugas ben afiadas, ben sei delo porque unha daquelas magníficas frechas impactou certeiramente nas miñas nalgas, cando Manoliño manexaba fachendoso o seu admirado e envexado arco. Tamén facía unhas espadas de madeira moi bonitas, moi ben talladas coa súa navalla, semellaban espadas de verdade. Entre outras cousas e mil falcatruadas, compoñía unhas sorprendentes pompas de xabón, feitas cun anaquiño de xabón LAGARTO metido nun cacharro de auga, despois de remexer ben, sopraba cunha palliña e dende as esqueiras de entrada da súa casa, saían as pompas coas que xogabamos de vagar todos os raparigos do barrio.
Daquela os nenos eramos máis libres, as rúas eran nosas, eramos os verdadeiros protagonistas dos nosos xogos.
Sorte de poder contar cun amigo tan mañoso. Manoliño e uns rapaces extremeños, andaluces ou casteláns, non sei, de fóra, que eran fillos duns gardas civís que daquela vivían nunha casa da rúa dos Fornos, montaron un soberbio espectáculo de monicreques feitos por eles con cartóns e papeis. Representaron a función dende unha das fiestras da casa dos gardas civís. Tódolos nenos do barrio e algúns adultos presenciamos aquela inesquecible representación; eso si, tivemos que pagar unha peseta.
Con Manoliño de mandamáis démoslles un susto a un pequeno grupo de mantidas, nun mes de agosto dos 60. Á noitiña, cando saían do balneario e pasaban preto da igrexa de Santo Tomás, cuns calacús perfectamente amañados para que semellasen unhas caveiras, puxerámoslles dentro unha veliña acesa. As velliñas escorrentaron cheas de medo. E nós, axeitadamente agochados, morríamos de risa.
Manoliño era un experto en roubar, aquelas saborosas laranxas da horta do cura. Polas noites de verán ía espiar ás parellas no parque xardín e na carballeira da Feira, á beira do senlleiro río Umia.
Manoliño era un fenómemo. Na escola alongaba o seu pescozo para poder copiar nos exames dos compañeiros máis adiantados. O mestre, D. Victoriano Rosales, dicíalle: Manoliño, semellas unha xirafa e dáballe un capote na cabeza. Con Manoliño e outros compañeiros teño latado algunha vez da escola para ir á fermosísima fervenza de Segade de Arriba, algúns primeiros de mes, cando D. Victoriano se ausentaba da Graduada, por ser día de cobro, e ía a Pontevedra a recibir a paga do mes del e dos outros mestres.
Que recordos! Xa fai moito que non sei nada de Manoliño. El non o sabe; pero, era o meu heroe de neno, por ter un espírito libre e aventureiro.

(Na imaxe, Manoliño era o monaguillo que figura á esquerda da foto).

domingo, 27 de junio de 2010

VILA FARIÑA PRESENTA UN LIBRO NO LICEO CASINO DE VILAGARCÍA




Á tardiña do día de San Xoán (patrón da parroquia de Baión), no Salón de Actos do Liceo Casino de Vilagarcía de Arousa, ás 20:30 h., celebrouse a presentación da segunda edición do libro de Xosé Lois Vila Fariña, Cronista Oficial do Concello de Vilanova de Arousa, que leva por título: MEMORIA HISTÓRICA DE LA PARROQUIA DE BAIÓN.
En primeiro lugar, deu a benvida aos amigos e amigas presentes e dirixiu unhas verbas de introducción, Xermán Torres, Vicepresidente e Secretario de Actividades Culturais do Liceo Casino. Comentou, entre outras moitas cousas, que o amigo Xosé Lois é unha persoa digna de admiración e de louvanza pola súa exemplaridade, a súa loita por superar titanicamente todos os atrancos da vida e polo seu grande amor polos seus, polo seu querido pobo de Baión, por toda a comarca do Salnés-Arousa e por Galicia e o galego en xeral. Tamén asombra a súa extraordinaria afección, dende moi cativo, pola lectoescritura e polo coñecemento e estudo da Historia en xeral e da Historia local e comarcal, en particular, asunto no que é un magnífico experto. É merecente de ser salientado o seu autodidactismo e o seu traballo denodado por coñecer e por saber; sen dúbida, é unha lección vivinte para todos nós. A súa peripecia vital podía dar para escribir unha interesante novela. Referíndonos ao seu libro, subliñar que é unha voluminosa fonte de datos sobre os veciños de Baión ao longo da historia, eles son os verdadeiros protagonistas do libro. Este ofrece abondosa información dende a Prehistoria ata os nosos días, non queda pedra, monumento, recuncho, dato sobre Baión que non se vexa reflectido nesta extensa obra. Verdadeiro banco de datos sobre a parroquia, hoxe vilanovesa. Baión pode sentirse orgulloso por ter un fillo que sabe renderlle homenaxe en forma de libro. Baión ten o seu libro, non todos os pobos poden presumir de contar cunha publicación así, Baión si, grazas a Vila Fariña.
Finalmente, o autor toma a palabra para disertar da presencia de Baión en Vilagarcía; pois practicamente dende o ano 1935 e ata 1945, Baión pertenceu ao Concello de Vilagarcía de Arousa. Detrás desta anexión estaba, sobre todo, o Partido Galeguista. Algúns persoeiros da época vían positivo este asunto, por múltiples razóns, entre elas, proximidade xeográfica, facilidade nas comunicacións, posibilidade dunha mellor atención á parroquia, e tamén razóns de índole económica. Pero, as forzas conservadoras de Vilanova de Arousa non eran partidarias de que Baión pertencese ao Concello de Vilagarcía de Arousa e como consecuencia da Guerra Civil de 1936 e o conseguinte réxime político resultante, vaise ir conseguindo pouco a pouco que Baión pase á xurisdicción de Vilanova despois do ano 1945.
Entre os fillos ilustres de Baión, existe a hipótese de que o bispo medieval Álvaro Pelagio, fillo natural de Paio Gómez Charino, Almirante do Mar, fose nativo da parroquia de Baión, tiveron casa e frecuentaron Baión personaxes como Bóveda, Castelao, os Álvarez Limeses, porque Baión ten unha fértil campiña e lugares cheos de maxia e de historia, que o noso amigo Vila Fariña quérenos facer descubrir e para que quede constancia escrita, xa que esto é a natureza da historia, da vida e milagres dun pobo digno de pasar á Historia, Xosé Lois encargouse diso precisamente.
Antes de por fin ao acto, houbo unha interesante quenda de preguntas ao autor por parte do público asistente, que resultou moi ilustrativa. De seguido, Vila firmou e dedicou algúns exemplares, non sen antes, de que o Vicepresidente do Liceo Casino agradecese a todos os asistentes pola súa presencia a este acto cultural.

domingo, 13 de junio de 2010

LEMBRANZAS DE ANISIA MIRANDA E DE NEIRA VILAS



Cheguei ao coñecemento de Xosé Neira Vilas por medio do seu extraordinario libro: MEMORIAS DUN NENO LABREGO, este best-seller fórame regalado por un grande amigo, extraordinario amante de Galicia, quen me concienciou na descuberta da nosa lingua e da nosa cultura, falo do crego galeguista, Daniel Luis Espiño Otero, moi coñecido e querido na nosa comarca de Arousa.
Ao meu alumnado, cando ensinaba a nosa lingua, transmitinlle o coñecemento de Neira Vilas e da súa obra. O 6 de xuño de 1996, visitamos en Gres (Vila de Cruces) ao matrimonio de escritores, Xosé e Anisia, eles recibíronnos moi agarimosamente na súa casa. Descubrimos a súa tenrura e a súa sensibilidade; foron uns anfitrións exquisitos, tanto o alumnado como o profesorado quedamos fascinados coa visita á casa e a biblioteca-complexo cultural de ámbolos dous escritores.
Posteriormente, e en varias ocasións tiven a oportunidade de entrevistar a Anisia Miranda no espazo dos libros: O CURRUNCHO DOS LIBROS do programa sabatino "HOY PARA TI" de Radio "Arosa"-SER. Neste espazo radiofónico recomendabamos (facémolo agora igualmente) a obra literaria da exemplar parella NEIRA-MIRANDA. Os dous amaban a Galicia dun xeito especial, Xosé sígueo a facer, desgraciadamente sen a presencia motivadora de Anisia. Sirvan estas verbas de recoñecemento e admiración pola súa obra e exemplaridade; ao mesmo tempo, facemos sentida lembranza de Anisia Miranda, marcada por Galicia e por Cuba, dous países tan relacionados e tan próximos. A presencia galega en Cuba é determinante e alá sucederon e xestáronse tantas cousas importantes para Galicia: himno, Real Academia e alí foron acollidos tantos galegos, pasaron tempadas naquelas terras moitos escritores, artistas e intelectuais galegos, entre eles, Curros, Cabanillas...
Para Anisia a nosa testemuña de cariño e de gratitude, q.e.p.d.

Non deixen de achegarse a obra de Xosé e de Anisia e de visitar o lugar entrañable de Gres, as súas terras, os seus ríos, a súa paisaxe son o marco onde se desenvolven as historias do inesquecible e importante libro: MEMORIAS DUN NENO LABREGO.

(Nas imaxes, o artigo en ONDAS DE AROSA, que recolle a nosa primeira visita a Gres, e un autógrafo de Neira Vilas nun dos meus exemplares de MEMORIAS).

viernes, 4 de junio de 2010

AS VERBAS


MARABALLA.- Sobre esta verba fala o mestre Filgueira no seu primeiro ADRAL nun artigo chamado O ARUME ARPADO, onde indica que é unha das numerosas variedades da palabra arume, que nomea as acículas dos pinos.
Na miña infancia teño escoitado, no ámbito local de Caldas de Reis, a palabra maraballa, referida a unha herba de forma radial, estrelada que era moi gorentosa para os coellos. Aínda lembro a miña nai recollendo maraballas cun coitelo vello no herbal que había preto do río Umia e do lavadoiro de auga quente de Caldas. Ese mesmo herbal servía para poñer a roupa a clarear e como tendedeiro comunal. Tamén me lembro como os coellos comían con fruición as para eles saborosas maraballas.
Aínda que Filgueira escribe esta verba con "b", eu tamén a escribía así, nos diccionarios de lingua galega actuais figura: maravalla, e no Gran Diccionario Xerais da Lingua Galega, atopamos esta acepción da palabra: "Xénero de plantas vivaces da familia das compostas, de follas alternas de cor variable; comprende unhas vinte especies das que a máis coñecida é a CALENDULA OFFICINALIS.

(No meu debuxo aparece un coello e un esquema de como recordo que era a maraballa, da que el é un gran devorador).

domingo, 16 de mayo de 2010

DOUS AMIGOS - 1996


Cando estaba concibindo a publicación do meu libro: Ó GALEGO POLO TEATRO (1996), coñecín a dúas persoas coas que ben axiña trabei unha fonda amizade, o editor galego, desgrazadamente xa falecido, Carlos Blanco, daquela máximo responsable das Edicións do Cumio, e ao escritor Xosé Vázquez Pintor, asesor da editorial viguesa. Carlos Blanco alentou e acolleu con moito agarimo a idea de publicar o meu libro, no que tamén tomou boa parte, unha parte calada; pero, eficiente, o meu amigo de mocidade, Cándido Meijide, quen estaba integrado no equipo da editorial. A relación con Carlos Blanco e o seu equipo editorial foi magnífica. Estoulles moi agradecido polas súas atencións e polo bo traballo desempregado. Ao fin o libro foi unha vizosa realidade, da que quedei moi satisfeito. Xa falei tamén do fermoso limiar de D. Xosé Filgueira Valverde.
Xosé Vázquez Pintor coa súa experiencia de escritor, de home do teatro, de pioneiro no mundo do mimo en Galicia, axudoume moito a mellorar e completar o meu traballo con ideas e suxerencias sobre todo en aspectos da técnica do mimo e no universo dos titiriteiros galegos. El relacionarase moito con Varela Buxán, autor de teatro popular galego. En Bos Aires, con Maruxa Villanueva, Varela Buxán encargouse da representación de OS VELLOS NON DEBEN DE NAMORARSE de Castelao. Vázquez Pintor fora amigo e admirador de Varela Buxán. Moito falamos del e da súa obra dramática. Tamén era tempo do teatro dos maiores da Casa da Bola de Cangas. Cangas de Morrazo era a vila de adopción de Vázquez Pintor, pois el era nado en Melide.
Sirva esta lembranza para reiterar a miña gratitude e recoñecemento a Carlos Blanco e o seu equipo editorial e ao meu amigo, o profesor Xosé Vázquez Pintor, con quen tanto conversei sobre o teatro galego.
Non esquezo aquela "accidentada" viaxe a Ferrol coa miña muller, Vázquez Pintor e Cándido Meijide para presentar alí, na Sala Sargadelos o meu libro sobre o teatro galego, pero quizais esto sexa obxecto doutra xeira de verbas para compartir na rede.

sábado, 8 de mayo de 2010

UNIDOS POLA MÚSICA



II MOSTRA MUSICAL DO EIXO ATLÁNTICO - FINAL EN VILAGARCÍA DE AROUSA, 08/05/2010

LIMIAR:

O mestre Filgueira era un namorado da Música, un gran melómano. Sempre protexeu e promoveu este arte, participando na creación e promoción de moitas iniciativas musicais, como por exemplo, o certame internacional MÚSICA EN COMPOSTELA e dentro das actividades do mesmo, sempre no Museo de Pontevedra os magníficos concertos baixo o rubro, MÚSICA A LA LUZ DE LOS CANDELABROS.
Tamén era íntimo amigo de persoeiros da Música en Galicia, como do gran musicólogo xesuita, Padre Calo, e do gran compositor homenaxeado hoxe en Vilagarcía co gallo da celebración da II MOSTRA MUSICAL DO EIXO ATLÁNTICO, referímonos a ROGELIO GROBA GROBA, quen musicou as SEIS CANTIGAS DE MAR IN MODO ANTICO, da autoría de Filgueira, dentro do movemento neotrobadorista. Filgueira tamén amaba moito ao fraterno Portugal, era íntimo amigo do Dr. Santos Junior e logo ten adicado fermosas páxinas a temas lusitanos, como por exemplo, a súa magnífica monografía sobre Camoens, era partidario dunha relación moi estreita entre Galicia e Portugal.

A REALIDADE DE HOXE:

Nós tamén estimamos en alto grao a Música e por medio da ANPA DO ENSINO MUSICAL DE VILAGARCÍA "ATRIL" coa colaboración do Concello da mesma cidade celebramos catro edicións dunha mostra musical que ideamos e fixemos vizosa realidade. Dende outros enfoques o EIXO ATLÁNTICO recolleu a proposta da Concellería de Educación do Concello da capital arousá de asumir a organización e celebración das mostras musicais e xa vamos na segunda, que celebramos hoxe.
Mozos e mozas de Galicia e Portugal xúntanse para competir artísticamente nunha reunión musical de irmandade. As semifinais celebráronse en Portugal, hoxe a final aquí. Hai moita calidade, pódese gozar dunha velada magnífica, todos unidos pola Música.
Atril, non coincidindo coa Mostra, que ten carácter bianual, celebra uns encontros musicais non competitivos, dos que xa se celebrou unha edición.
É desexable seguir apostando pola Música dende os centros educativos e as institucións, promovendo todo tipo de actividades e concertos. Todo polo ben da mocidade e para honrar á Musa Euterpe. Viva a Música!

miércoles, 28 de abril de 2010

A QUE LLE DAMOS VALOR?

Certamente vivimos nunha permanente crise de valores, non é cousa nova. Uns valores desprazan a outros; o mundo e a sociedade cambian, estamos en constante evolución.
Non obstante, na sociedade actual hai actividades que están sobrevaloradas, sobredimensionadas. En concreto, quero referirme ao mundo do fútbol, penso que é cousa de tolos. Os deportistas, mellor, futbolistas de élite están desordenada e desaforadamente moi ben pagados. Eu non digo que o deporte, o fútbol teña o seu lugar, hai momentos e espazos para todo. Fronte aos mimados futbolistas (poderiamos dicir o mesmo dos grandes magnates financieiros, para máis inri, algúns verdadeiros delincuentes sen escrúpulos), atopamos profesionais e actividades mal pagadas e mal valoradas. Está ben contemplar a beleza dun gol de Messi. Pero, que sucede cun poema, cun cadro, cunha escultura ou unha peza musical? Profesionais tan necesarios como un cirurxián, un mestre, un profesor, unha ama de casa... para o presente e o futuro da Humanidade e que na maioría dos países están mal pagados e infravalorados. Neste caso, hai unha inversión de valores. Non valoramos na súa xusta medida o que deberamos valorar e estimar máis.
Apreciamos o ter en detrimento do ser. E esto ten unhas consecuencias nefastas a nivel persoal, social e mesmo para a supervivencia do noso mal fadado planeta Terra. O consumismo feroz, o crecemento insostible converten o noso mundo nun mundo inhabitable e inhumano.
Non somos quen de atopar a felicidade nas cousas sinxelas e próximas. Semella que non atopamos satisfacción no valor do traballo ben feito, da realización persoal e profesional. Deberamos disfrutar da familia, das amizades, da práctica activa das artes e dos deportes, na participación social, na contemplación da soberbia natureza, no compartir cos demais os ideais e a vida. Parece que fuximos, que temos présa, escapamos de nós mesmos... Cando sería tan facil vivir en plenitude, contruíndo a nosa felicidade a a dos demais, día a día, hora a hora, minuto a minuto. O goce da vida depende de nós mesmos, das nosas actitudes, da nosa escala de valores.